Mayşe kalınlığı (yani mash thickness) özetle mayşede kullandığımız suyun kulllandığımız malt ağırlığına oranıdır.
yani aşağıdaki denklemdir:
Mayşe Kalınlığı Neden Önemli?
Mayşe kalınlığı esasen tam tahıl biracılıkta başlangıç su hacmini bulmak için kullanılır. Yani ne kadar malt kullanırsanız suyu ona göre oranlamanız gerekir. Ancak mesela bizim uygulamalarda başlangıç suyu direk fermantasyon hacmi alıyoruz onu bir sonraki başlıkta açıklayacağım.
Mayşe kalınlığı genel olarak ev biracılığında 2.5 ile 5 arası kabul edilebilir.
Örnek:
Yani mesela mayşe kalınlığımız 3.5 olsun kullandığımız malt ağırlığı 3 kg olsun. Başlangıç su hacmimiz 10.5 litre olacaktır.
Mayşe kalınlığı değeri sayısal olarak düştükçe mayşe kalınlaşır, arttıkça mayşe incelir. Ne kadar yüksek mayşe kalınlığı kullanırsanız o kadar az yoğun mayşe ile uğraşacaksınız demektir.
Bu değer doğru mayşeleme yapmak için çok önemlidir çünkü endüstriyel biracılıkta çok yüksek hacimlerler uğraşıyorlar oarada yapılacak bir su hacmi hatası ciddi hatalara sebep olacaktır.
Mayşe Kalınlığı için Hangi Değerleri Kullanmalıyım?
Kalın mayşeler genel olarak yüksek alkollü biralarda kullanılır. Ancak mayşe ne kadar kalınlaşırsa verim açısından düşüşler yaşanır. Kalın mayşe kullanınca yağmurlamaya daha çok su kalır dolayısıyla yağmurlama kritik bir öneme sahip olur. Zaten şöyle bir konu var ev tipi kazanlarda çok malt kullanırsanız kazan taşması nedeniyle ister istemez kalın mayşe yapma oranınız yükselir.
İnce mayşeler ise normal seviyede %5-%7 alkol seviyesinde olan biralar için iyidir çünkü verim açısından daha iyi sonuç alınabilir. Ancak bu seferde yağmurlama suyu azalır.
Aşağıdaki bağlantıda breukeiser tarafından yazılan yazıya göz atabilirsiniz:
Tam modifiye edilmiş maltlar için konuşursak yazıya göre mayşe kalınlığının fermantasyondaki sindirilebilirlik üzerine bir etkisini yokken ciddi bir etkisi var.
Benim gördüğüm ev biracıları genel olarak 3 ile 4 mayşe kalınlıkları arasında gidip geliyorlar ev için kesin bir ölçü olmamasına rağmen çok kalın veya çok ince mayşe kullanmamak gerek. Kesin bilgi için elimizde bir sabit üretim tesisi olmalı ve orada gözlem yapmalıyız.
Mayşe Kalınlığı ile Başlangıç Suyu Hesabı
Aşağıdaki bağlantıdan mayşe kalınlığı ile başlangıç suyunu hesaplayabilirsiniz
https://www.brewersfriend.com/mash/
Ancak bazı haklı yorumlar gelmişti biz hesaplamalarda başlangıç suyunu fermantasyon hacmine eşit alıyoruz. Mesela 12 litre bira yapacağım 12 litre su ile başlıyorum. Peki bunun nedeni nedir?
Brewer’s friend ile bazı hesaplamalar yapalım küçük hacimlerde yani 12 ve 24 litrede başlangıç suyunu fermantasyon suyu ile eşit alırsak ne olur onu görelim:
Aşağıdaki tablolarda gördüğünüz üzere ev biracılığında 12 ve 24 litre birada başlangıç suyunuzu fermantasyon hacmine eşitlerseniz değişen malt ağırlıklarına göre mayşe kalınlığı 2,5 ile 5 arasında kalmaktadır. Dikkat ederseniz malt ağırlığı çok arttığında bile mayşe kalınlığı 2,5 değerinin üstünde kalır.
Bu yöntem bana pratik geldiği için kullanıyorum tabii çok kalın mayşe kullanıyorsanız ona göre hesap yapmalısınız. Bu bir yaklaşımdır başka ev biracıları istediği gibi yapabilir. Ancak başlangıç suyu hacmini fermantasyon hacmine eşitlemekte bir zarar görmüyorum.