Yüzyıllar önce bira yapımında şerbetçi otu kullanılmıyordu. Bunun yerine çok özel baharat ve bitki karışımları sadece özel bira üreticilerine satılırdı. Yabancıların Gruit adını verdikleri bu bitki karışımı (Almanca’da bitki anlamına gelir) ile yapılan biraya ise Gruit Ale diyorlardı. Avrupa kıtasında gruit, grout, grute,kraut, kruit ya da kruyt gibi farklı isimleri vardır.Tipik bir gruit karışımı mersin kökü ve civanperçemi ile zencefil,tarçın, ardıç gibi yan bitkileri içerebilirdi. 1516 yılında Alman Saflık Yasası ile beraber 16. yy’da şerbetçi otu kullanımı yaygınlaşmış ve Gruit devri kapanmaya başlamıştır. Sonuç olarak gruit denen bitki karışımı şerbetçi otu çeşitlerine yenik düşmüştür.Bugün daha alternatif tat arayan biracılar Gruit Ale üretim çalışmalarına devam etmektedir. Ev biracılığı için çok önemli konudur çünkü çok üretilmeyen bir türü üretmeye çalışmak , denemek ve daha iyisini aramak kişisel bira deneyiminin ciddi gelişimi demektir.
2013 yılından beri gruit ale üreten biracılar toplanıp 1 Şubat tarihini “Gruit Day” olarak dünyada kutlamaktadırlar.
Detaylı bilgi için aşağıdaki bağlantıyı tıklayabilirsiniz:
Şerbetçi Otsuz Bira Olur mu?
Bazı ev biracıları ile konuştuğum zaman kendimi yoğun şerbetçi otu tartışmaları içinde buluyorum. Şahsi fikrim İngiliz şerbetçi otlarının ve biralarının daha iyi olduğu yönünde ama bu çok öznel bir konu. Özellikle Fuggle otunu içeren biralar tercihim olmasına rağmen aynı soruyu ben de çok soruyorum: Şerbetçi otu neden gerekli? Sadece tat olarak bakmamak lazım aslında şerbetçi otu aynı zamanda bir mikrop öldürücüdür ve belki de bu özelliği verdiği tattan kat kat daha önemli. Gene de bu şerbetçi otu dışındaki alternatiflere yönelme isteğimizi durdurmamalı. Gerçekten Mısırlılar zamanında şerbetçi otu var mıydı? Ya da mısırlılar modern kaynatma tekniklerini ve maya çeşitlerini kullanıyor muydu? Bu tür sorular sorduğunuz zaman başka seçeneklere yönelebilirsiniz.
Şerbetçi Otsuz Bira Yapılabilir mi?
Elimizde kesin formüle dökülmüş bir Gruit karışımı yok, eski biracıların kendine has kombinasyonları ve reçetesi vardı. Şerbetçiotu kullanımı ve özellikle Alman Saflık Yasası (Reinheitsgebot- yasaya göre bira su, arpa ve şerbetçi otundan oluşmalı) nedeniyle de gruit kullanımında düşüş gerçekleştiği tahmin edilmektedir. İkinci bir husus ise gruit içeren biralar bozulmaya çok meyillidir bu nedenle yapıldıkları an kısa sürede tüketilmeleri gerekir. Bu unsur özellikle ticari bira üreten firmaların Gruit yapımından uzaklaşma nedeni olsada butik olarak küçük adetlerde üretimi yapılabilir.
Gruit Yapımında En Çok Hangi Otlar Kullanılır?
Gruit yapımında bitki çeşitleri ve kullanım oranları çok önemlidir. Bu bitkilerin fazla kullanımı insan vücuduna zarar verirken, az kullanımları biranın yapısını koruyan maddelerin eksik olması demektir. O yüzden elde edilen reçeteler uygun referans kitaplarla kontrol edilmeli.
Referans ve bilgi için Wendy Tweten ve Debbie Teashon tarafından yazılan
GARDENING for the HOMEBREWER kitabını kullanacağız. Gruit için kullanılan bilgiler kitabın 3.bölümünde belirtilmiştir. Aşağıda buradaki bilgilerin özet şeklindeki açıklamalarını bulabilirsiniz. Detaylı bilgi için kitabın ilgili bölümüne bakabilirsiniz.
Uyarı!
Başlamadan son bir uyarı: Gruit tarzında yapılan biraları özellikle hamile kadınların içmesi normal biradan daha da sakıncalıdır. Bitkiden bira da yapsanız çayda yapsanız bitkinin tarihini ve yan etkilerini mutlaka okuyun.
Civanperçemi
Civanperçemi antiseptik ve mikrop öldürücü olduğu için şerbetçi otu gibi ale biralarda koruyucu görevi görür. Çok keskin tatlardaki çiçekleri ve yaprakları güçlü bir bira yapımında kullanılabilir. Beyaz çiçekli cinsi seçilmesi daha uygundur. 20 litre partide 30 gram kuru 60 gram taze bitki ile başlanabilir.
Yabani Biberiye
Güçlü reçine tarzı bir tada sahip bitkidir. Yabani biberiyenin sarhoş eden özellikleri vardır. Uzun yıllar biracılık sektöründe kullanılmıştır. 20 litre partide 8-10 gram arası biberiye ile başlanıp diğer bitkilerle karıştırılarak uygun bir karışım bulunabilir.
İngiliz Lavantası
İngiliz cinsi diğer lavantalara göre daha orta tatlardadır. Yaş veya kuru olarak kaynatmanın sonunda şerbete katılabilir. Veya soğuk ekleme yönteme ile biraya eklenebilir.20 litrede 15 gram kuru veya taze lavanta ile başlanabilir.
Funda
Funda çiçeği ve yaprakları direk olarak kaynamaya atılabilir, ancak bazı kaynaklarda funda filizlerinin soğuk ekleme yöntemi ile biraya konmasını tavsiye eder.
Mersin Ağacı
Mersin şerbetçiotunun ortaya çıkmasından önce İngiltere’de en popüler gruit malzemesiydi. Mersinden gruit yapmak için 20 litre partiye 15 g kuru mersin yapraklarını lavanta ve biberiye gibi diğer bitkilerle harmanlayıp kullanabilirsiniz.
Önemli Uyarı!
Bu bitki çocuk düşürücüdür, eğer hamileyseniz kesinlikle bu bitkiden yapılmış bir içeceği tüketmeyin.
Yer Sarmaşığı
Acı ve aromatik bir bitki olan yer sarmaşığı 16 yy’a kadar biraya berraklık vermek ve birayı korumak için kullanılan bir bitkidir. Tabii ki bu bitkinin yerini de şerbetçi otu almıştır. 20 litre partide 30 gram kuru 60 gram taze bitki ile başlanabilir.
Önemli Uyarı!
Bu bitki çocuk düşürücüdür, eğer hamileyseniz kesinlikle bu bitkiden yapılmış bir içeceği tüketmeyin.
Köpekotu
Gruit yapımında kullanılan bu bitki çok fazla yararlı özelliklere ilişkilendirilmiştir. Mesela bir öksürük ilacıdır. Ancak bu bitki ne kadar yararlı olursa olsun tüm tıbbi yararlarını bira yapımı sırasında kaybeder. Köpekotu kullanacaksanız 20 litre parti için 60 gram taze 30 gram kuru bitkiden fazla kullanmayın.
Ardıç Ağacı
Ardıç günümüzde bazı porter,stout ve doppelbock biralarında bulunmaktadır. Biranızın cin tadında olmasını istemiyorsanız ufak miktarda ardıç meyvesi yeterlidir. Başlama noktası olarak kaynama esnasında son 10-15 dakikada 20 litre parti için 30 gram kullanılabilir.
Önemli Uyarı!
Bu bitki çocuk düşürücüdür, eğer hamileyseniz kesinlikle bu bitkiden yapılmış bir içeceği tüketmeyin. Ayrıca böbrek hastalarının da kesinlikle tüketmemesi gerek.
Gruit Ale Bira Reçetesi
Aşağıda tipik bir gruit reçetesi görmektesiniz. Bu tarz reçetelerin acılık ve renk değerleri net olmayabilir.
Gale Gruit bira reçetesi için aşağıdaki butonuna basıp “download” seçeneğine tıklayın.
[pdfviewer width="600px" height="400px"]https://www.birazbira.com/wp-content/uploads/2018/09/gale-gruit.pdf[/pdfviewer]
Son olarak Gruit yapımında kullanılabilecek bitkiler liste halinde aşağıda sıralanmıştır. Ancak bu bitkiler kullanılmadan önce yan etkileri ve özellikleri iyi bilinmelidir. Ayrıca ne miktarda kullanılacakları da belirlenmelidir.
- Mersin kökü
- Yabani biberiye
- Civanperçemi
- Ardıç
- Ladin sapı
- Huş ağacı sapı
- Defne
- Isırgan otu
- Güvey otu
- Papatya cinsleri
- Kuşburnu
- Lavanta Otu
- Mürver Ağacı
- Kuru Meyan Çiçeği
- Rezene Tohumu
- Zencefil
- Anason
- Muskat
- Köpek ayası
- Funda
- Yer Sarmaşığı
Benim buradan anladığım ben bunu homebrew yapamam.Hazır yapılmışını buldum internetten Finlandiya’da bir Craft brewery’de litresi 15 Euro imkanlar dahilinde değil.
Bu şerbetçiotu’na bi alternatif yokmu dostlar birasız mı kalalım yani.!.
Not:Uğraşıp araştırıp bu bilgileri kamuya sunduğunuz için de teşekkürler bu arada.